Oktay Sinanoğlu hakkında merak edilen soruların cevapları. Hayatı, kitapları, ailesi, kısaca biyografisi.
1935 yılının Şubat ayında, İtalya Bari’de dünyaya gelmiştir. Ailesi 1939 yılında İtalya’nın II. Dünya Savaşı’na girmesi sonucunda Türkiye’ye dönmüştür. Ünlü Sanatçı Esin Afşar kız kardeşidir. Babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu İtalya’da Türkiye Başkonsolosu olarak çalışması nedeniyle orada doğmuştur. Babası diplomat, annesi Rüveyde Hanım ise gazeteci ve çevirmenlik yapmıştır.
1953 yılında TED Ankara Koleji’ni 1. olarak tamamlayan Oktay Sinanoğlu, aynı sene Amerika’ya okul bursu ile gitmiştir. 1956 senesinde Kaliforniya Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur. Ertesi sene MIT’de Yüksek Lisans yapmış ve Sloan Ödülünü kazanmıştır. Doçentlik tezini tamamlamış ardından kimya alanında Doktora yapmıştır.
Dünyada en genç yaşta Profesör ünvanını alan isimdir. 60 senedir çözümlenemeyen bir matematik kuramını çözmüş ve matematik tarihine adını yazdırmıştır. DNA sarmalının açıklamasını en sağlam şekilde yapmış, katıldığı bütüm bilim konferanslarında çok üst düzeyde ingilizce bilmesine rağmen sunumlarını Türkçe yapmıştır.
Oktay Sinanoğlu evlilik hayatı;
21 Aralık 1963’te Paula Armbruster ile Yale Üniversitesinde tanışmış ve evlenmiştir. Bu evliliğinden Murat ve Elif Sinanoğlu Armbruster isimlerinde bir oğlu birde kızı olmuştur.
2. evliliğini ise Dilek Hanım ile gerçekleştiren Oktay Sinanoğlu’nun bu evliliğinden ikiz çocukları dahil üç çocuğu olmuştur. Çocuklarının isimleri, Alper, Karacabey Levni ve Oya Sinanoğlu’dur.
Oktay Sinanoğlu ölümü;
10 Nisan 2015 tarihinde yaşantısını sürdürdüğü Amerika Florida’da hayatını yitirmiştir. Vefatının ardından Türkiye’ye getirilmiş ve Karacaahmet Mezarlığında kız kardeşi Esin Afşar ve annesi Rüveyde Hanım’ın yanına defnedilmiştir.
Akademik kariyeri, hayatı;
Türkiye’nin Einstein’ı olarak tanınan Oktay Sinanoğlu 1960 senesinde Yale Üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalışmalara başlamıştır. 1 Temmuz 1963 tarihinde ise kimya alanında Profesörlük ünvanının sahibi olmuştur. Bir sene sonra 1964’te üniversitenin Teorik Kimya bölümünü kurmuştur.
Yale Üniversitesi’nde görev yaptığı süre içerisinde, Atom ve Moleküllerin Çok-Elektron Teorisi, Çözgeniter Kuramı, Kimyasal Tepkime Mekanizmaları Kuramı, Mikrotermodinamik ve Değerlik Kabuğu Etkileşim Kuramı çalışmalarını gerçekleştirmiştir.
1988 senesinde Labaratuvar ortamında birleştirilecek olan kimyasalların, birleştirildikten sonra nasıl tepki vereceklerini gözlemlemek amacı ile kendi geliştirmiş olduğu matematik teorilerine dayanan devrimsel bir yöntem, Sinanoğlu İndirgemesi yöntemini yayınlamıştır. Yale Üniversitesi’nde tam 37 sene görev yapmış 1997 senesinde emekliliğe ayrılmıştır.
Yale Üniversitesindeki görev süresince bir çok Türk Üniversitesine TÜBİTAK ve Japan Society for the Promotion of Science’ye danışmanlık hizmeti vermiştir. 1962 senesinde ODTÜ’de kendisine danışman Profesör ünvanı verilmiştir. 1975 yılında ise Oktay Sinanoğlu’na devlet tarafından özel kanun ile çıkartılan Cumhuriyet Profesörü ünvanı takdim edilmiştir.
Oktay Sinanoğlu Ödülleri;
TÜBİTAK Bilim Ödülü, Kimya dalında “Alexander von Humboldt Research Award” ve “International Outstanding Scientist Award of Japan”ı kazanmıştır. 1973 yılında Japonya’ya Türkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak gönderilmiş, iki kez Nobel Ödülü için aday gösterilmiştir.
1997 senesinde Yale Üniversitesinden emekli olduktan sonra YTÜ’de profesör olarak çalışmaya başlayan Oktay Sinanoğlu, çalışmalarını 2002 yılına kadar sürdürmüştür.
Hayatı boyunca bir çok bilimsel kitap ve makalenin altına imzasını atan Sinanoğlu ayrıca, Hedef Türkiye v Bye Bye Türkçe isimli eserlere de imzasını atmıştır.
Kuantum mekaniğine yaşadığı sürece bir çok katkıda bulunan Oktay Sinanoğlu, P.A.M. Dirac’in de üzerinde çalıştığı ancak çözemediği “Kuantum mekaniğinde Hilbert uzayının topolojisi ve içerdiği yüksek simetrileri” problemini çözmüştür.
Özellikle Türk dili ile ilgili açıklamaları ve önerileri ile de dikkat çeken Sinanoğlu, Türkçe’nin matematiksel yapısı nedeni ile en iyi bilim dili olduğunu belirtmiştir. Özellikle Türkçe bilinci oluşturmak için ciddi girişimlerde bulunmuştur.
Türkçe içerisinde yer alan yabancı kökenli olan kelimelere karşılık kelimeler önermiştir. Bunlardan bir kaçı, Fast Food (Tezyemek), Turizm (Gezim), Fakülte (Bölümce), Tren (Hızlı Katar), Fuel Oil (Yakıt Yağ), Turist (Gezgin), Cafe (Çay Evi), Biyoloji (Dirilbilim), Psikoloji (Ruhbilim), Teknoloji (Teknikbilim), İnternet (Örütbağ), Doktor (Hekim), Üniversite (Evrenkent), Medya (Basın-yayın).
Kitapları;
Ne Yapmalı?, Büyük Uyanış, İlerisi İçin, Açıklamalı Fizik Kimya Matematik Ana Terimleri Sözlüğü, Yeni Bilim Ufukları, Türkiye Nereden Nereye, Adam, Batının Batışı ve Dünyada Yeni Ufuklar, Hedef Türkiye, 2050’de 5 Kala & Dünyanın 105 Yıllık Tarihi, Dayatmalar Kabusu – Büyük Uyanış – Bir Nev-York Rüyası, Göçmen Hamamı & Ülkelerin, Devletlerin Yok Edilmesi ve Adım Adım Dünya Hakimiyetine, Çökmeden, Türkçe Giderse Türkiye Gider, Ters Lale, Ne Yapmalı? Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin.
Akademik;
Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press,1965)
Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press,1970)
Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules (with K.Brueckner,Yale Press,1971)
New Directions in Atomic Physics (with E.Condon,Yale Press,1971)