Annesi Emine Akbaş, babası ise Mehmet Akbaş’tır. Soyadını daha sonra sahne ismi olan Gürses ile değiştirmiştir. Ahmet ve Zeyno isimlerinde iki kardeşi vardır.
Çocukluk yıllarından itibaren maddi imkansızlıklar içinde yetişen Müslüm Gürses daha sonra ailesi ile birlikte Adana’ya yerleşmiştir. Kısa süre sonra annesi ve kardeşi vefat etmiştir.
Bu dönemde içine kapanık ve sıkıntılı bir ruh haline bürünmüştür. Uzun süre sessiz sedasız hislerini duygularını müzikte ve şarkılarda aramış 1968 senesinde bir şarkı yarışmasına katılmak istemiş ancak babası izin vermemiştir. Ancak Müslüm Gürses ne olursa olsun bu yarışmaya katılacağını babasına iletmiş babasıda Müslüm Gürsesin gece uyurken saçlarını kesmiştir. Ama buda Müslüm Gürses’i yarışmaya katılmaktan geri koymamış ve yarışmaya katılarak birinci olmuştur. Ardından yarışmanın yapıldığı çay bahçesinde sahne almaya başlamış ama bir süre sonra asıl mesleği terziliğe yine dönüş yapmıştır.
Mehmet isminde bir arkadaşı bir gün orada bulunan gazinonun assolistinin rahatsız olduğunu onun yerine sahneye çıkmasını istediği Müslüm Gürses o andan itibaren artık hiç mikrofonu elinden düşürmemiştir. Bu kısmetli olayı ise o dönemde çalışırken seslendirdiği Talih Kuşu Bir Günde Şaşırız Bize Konar isimli şarkısı ile hep özdeşleştirilmiştir.
1970 senesinde Anadolu turnesi yolculuğunda Tarsus Adana yolunda şoförün uyuması nedeni ile trafik kazası geçrmiş şoför yaşamını yitirmiş Müslüm Gürses’ide öldü diye morga kaldırmışlardır. Daha sonra morgda gözlerini açan sanatçıyı hemen ameliyata almışlardır. Kazanın ardından az işitecek, koku alamayacak ve yavaş konuşmak zorunda kalmıştır. Hatta başına bir darbe alması halinde kör kalacağı gibi bir çok rahatsızlık ile başbaşa kalmıştır. Ayrıca baş ağrısı ise kendisini hiç bir zaman yalnız bırakmayacaktır. Artık çileli bir hayatın ardına bir de bu talihsiz kaza eklenmiştir. Kazadan sonra seslendirdiği Hasta Düştüm Allahım, Bu Kadar İşkence Günah, Yeter Tanrım Yeter, Kederli ve Kaderli gibi şarkılar Müslüm Gürses’in ruh halini ve yaşadıklarını anlatmaktadır.
7 Mayıs 1953 yılında dünyaya gelmiştir. 1986 yılında Muhterem Nur ile evlenen usta ses müziğe adım atmasından itibaren inanılmaz bir hayran kitlesine kavuşmuştur.
18 Kasım 2012 yılında by-pass ameliyatı olmuş, bağırsak, akciğer ve karaciğer böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıklara maruz kalmış 4 ay yoğun bakımda yatmıştır. 3 Mart 2013 senesinde 60 yaşında vefat eden Müslüm Gürses vefatının ardından İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Aslen Fıstıközü Köyü, Halfeti İlçesi Şanlıurfa’lıdır, ve burada doğmuştur.